Trong quá trình phiên dịch, có rất nhiều thông tin được ghi chú vào trí nhớ ngắn hạn của phiên dịch viên. Nếu phiên dịch viên không sử dụng thông tin này, nó sẽ sớm biến mất. Đây là lý do tại sao phiên dịch viên tập trung vào thông điệp thay vì cấu trúc của văn bản nguồn. Trí nhớ ngắn hạn tồn tại trong thời gian rất hạn chế. Chúng ta chỉ có thể nhớ sáu hoặc bảy mục nếu tập trung hết sức. Nếu phiên dịch viên cố gắng giữ lại hình thức của câu nói nguồn, trí nhớ ngắn hạn của họ sẽ nhanh chóng bị lấp đầy bởi các mục từ vựng riêng lẻ chứ không phải một câu hoàn chỉnh, bởi họ bận tìm một từ tương ứng trong ngôn ngữ đích thay vì chú ý đến thông điệp.
Ghi chú trong phiên dịch tiếp nối
Các kỹ thuật ghi chú là vô cùng cần thiết để hỗ trợ trí nhớ ngắn hạn trong phiên dịch tiếp nối:
“Thứ nhất, ghi chú cải thiện sự tập trung, hạn chế sự phân tâm, từ đó việc tiếp nhận và phân tích bài phát biểu trở nên thuận lợi hơn. Thứ hai, ghi chú giúp phiên dịch viên giảm gánh nặng ghi nhớ. Thứ ba, như một phương pháp ghi nhớ, các dấu hiệu trong ghi chú kích hoạt bộ nhớ của phiên dịch viên, gợi lên thông tin trong bài phát biểu. Khi sử dụng ghi chú thì các ý chính, các chi tiết và các liên kết thông tin trở nên rõ ràng và dễ hình dung hơn cho phiên dịch viên. Cuối cùng, ghi chú cũng có thể được sử dụng để làm nổi bật các chi tiết còn thiếu, sự mâu thuẫn trong bài phát biểu và những điều cần chú ý khác. Vì vậy, ghi chú có rất quan trọng trong phiên dịch tiếp nối.
Bản đồ tư duy hoạt động như thế nào trong ghi chép
Mỗi người có khả năng tư duy khác nhau. Điều này là do trên thực tế, bộ não chúng ta hoạt động theo những cách khác nhau. Suy nghĩ và lý luận của chúng ta tuân theo một cấu trúc chỉ có chúng ta có. Có một số “chương trình” nhất định được tải trong ý thức của chúng ta. Theo các chuyên gia về bản đồ tư duy, những chương trình này giống như “phần mềm tư duy tự nhiên”. Bộ não chúng ta hoạt động theo những nguyên tắc nhất định chỉ riêng cho chúng ta. Vì thế chúng ta có thể tận dụng những nguyên tắc đó để sử dụng bản đồ tư duy và cải thiện khả năng sáng tạo và ghi nhớ.
Mỗi người có những “chương trình tư duy” đặc biệt để học và ghi nhớ mọi thứ trong cuộc đời. Chúng ta có một “chương trình tư duy” để ghi nhớ những dịp đặc biệt, một chương trình ghi nhớ hình ảnh, một chương trình ghi nhớ cấu trúc, vân vân. Lập bản đồ tư duy đơn giản là sử dụng và tối ưu hóa sức mạnh những “chương trình” có sẵn trong não bộ. Bản đồ tư duy là một trong những phương pháp tốt nhất tối ưu hóa năng lực học tập. Nó còn cho ta hiểu thêm về cách các cấu trúc phức tạp trong não bộ kết nối với nhau.
SỬ DỤNG GHI CHÚ VÀ BẢN ĐỒ TƯ DUY TRONG PHIÊN DỊCH TIẾP NỐI
Bây giờ, hãy cùng xem xét mối quan hệ giữa bản đồ tư duy và ghi chú trong việc phiên dịch. Lập bản đồ tư duy, như đã nói ở trên, là kỹ thuật tối ưu hóa sức mạnh mà chúng ta đã có sẵn trong đầu.
Vì thế, câu hỏi của chúng ta là LÀM THẾ NÀO để lập bản đồ tư duy.
Khi người nói bắt đầu, phiên dịch viên nên ghi lại thông tin vào não của họ. Thông tin trong đầu họ giống như một tấm bản đồ chưa được sắp xếp. Sau đó, họ nên sắp xếp thông tin một cách nhanh chóng trong tâm trí và ghi chú. Tất nhiên là việc viết ra tất cả các thông tin bằng chữ là không khả thi do hạn chế thời gian. Do đó, phiên dịch viên chỉ nên viết ra những điểm chính và kết nối chúng với nhau. Việc sử dụng các từ viết tắt sẽ hữu ích trong tình huống này. Các phiên dịch viên hoàn toàn có thể lập một bản quy tắc viết tắt cá nhân.
Phiên dịch viên phải ghi nhớ nhiều thông tin hơn khi phiên dịch tiếp nối so với khi phiên dịch đồng thời. Tính chính xác được ưu tiên hàng đầu, vì khi người nói tạm dừng phiên dịch viên mới tiến hành chuyển ngữ để người nghe có thể nghe rõ ràng bản dịch mà không bị người khác can thiệp. Trong trường hợp này, phiên dịch viên cần nhớ thông điệp và sắp xếp chúng thật tốt. Sử dụng bản đồ tư duy sẽ vô cùng hữu ích trong những tình huống này.
Sau đây là các bước bước lập bản đồ tư duy và ghi chú trong phiên dịch tiếp nối.
Thư giãn tâm trí.
tập trung ghi nhận thông tin từ người nói thật chính xác.
Đừng để những thứ khác làm bạn phân tâm. Hãy tập trung cao độ.
Ghi nhận ý chính
Viết chúng ra thật nhanh và ngắn gọn (có thể viết tắt hoặc một số từ quan trọng). Phiên dịch viên không nên viết những câu dài, sẽ rất lãng phí thời gian. Có những phiên dịch viên ghi chú bằng ngôn ngữ đích. Một số khác ghi chú bằng ngôn ngữ nguồn và xem lại ghi chú trong khi chuyển ngữ. Cũng có những người kết hợp cả hai ngôn ngữ. Hãy chọn cách nào thuận tiện cho bạn. Đôi khi, phiên dịch viên khó tìm một từ tương đương ngôn ngữ gốc từ trí nhớ. Nếu điều này xảy ra, hãy ghi lại câu từ của ngôn ngữ gốc. Nếu đến lúc phiên dịch mà vẫn chưa tìm ra từ tương đường thì hãy mô tả và giải thích.
Ngay khi người nói tiếp tục phát biểu, hãy ghi nhanh những ý chính và những ý hỗ trợ. Sau đó, vẽ các đường kết nối các điểm. Nhớ ghi chú những thông tin cụ thể như con số, ngày tháng, địa chỉ, danh từ riêng, vân vân.
Lời kết
Chúng ta đã thảo luận lý do tại sao ghi chú quan trọng, lợi thế và các bước ghi chú. Chúng ta cũng đã thảo luận về sức mạnh của bản đồ tư duy trong việc ghi chú. Tuy nhiên, nên nhớ rằng lý thuyết nào cũng cần thực hành, bởi thực hành làm nên sự hoàn hảo. Các lý thuyết có thể khác với thực tế. Nếu chúng ta càng luyện tập nhiều thì kết quả sẽ càng khả quan hơn. Hãy đăng kí các khóa học Biên Phiên dịch ở Trung tâm Ngoại ngữ Báo chí để nhận được hướng dẫn từ các chuyên gia dịch thuật để luyện tập và nâng cao trình độ dịch thuật chuyên môn của mình.
