Kỹ năng viết không chỉ là công cụ thể hiện ngôn ngữ, mà còn là phương tiện giúp người học khám phá ý tưởng và thể hiện tư duy một cách mạch lạc. Tuy nhiên, với nhiều người học tiếng Anh, việc viết lại là thử thách lớn do thiếu ý tưởng và chưa hình thành thói quen phản xạ với ngôn ngữ viết. Bài viết này cung cấp các hoạt động sư phạm cụ thể giúp giáo viên khơi dậy hứng thú và nâng cao năng lực viết cho người học.
Tại sao học sinh thường gặp khó khăn trong kỹ năng viết?
Nhiều học sinh, kể cả trình độ trung cấp trở lên, vẫn xem kỹ năng viết là một thử thách đáng ngại. Không giống như kỹ năng nói – nơi họ có thể diễn đạt qua cử chỉ hoặc biểu cảm, viết yêu cầu người học tổ chức ngôn ngữ và tư duy theo cách chặt chẽ và chính xác hơn.
Những rào cản phổ biến:
-
Không có ý tưởng hoặc không biết bắt đầu từ đâu
-
Quá chú trọng vào ngữ pháp, chính tả làm gián đoạn dòng suy nghĩ
-
Thiếu sự luyện tập thường xuyên
-
Thiếu hứng thú vì các chủ đề viết thiếu kết nối với đời sống
Để khắc phục điều này, giáo viên cần tạo môi trường học tập nơi việc viết được xem như một hành trình khám phá ý tưởng, không chỉ là “bài tập kiểm tra kỹ năng”.
Viết trôi chảy: Chìa khóa cho sự tự tin và sáng tạo
Viết trôi chảy là gì?
Từ “fluency” (sự trôi chảy) xuất phát từ tiếng Latinh fluere, nghĩa là “chảy”. Trong viết, đó là khả năng diễn đạt mạch lạc, không gián đoạn và ít do dự. Mục tiêu của viết trôi chảy không chỉ là chính xác ngữ pháp mà còn giúp người học:
-
Tư duy nhanh nhạy bằng ngôn ngữ đích
-
Biết mở rộng ý tưởng
-
Hình thành thói quen sử dụng ngôn ngữ một cách linh hoạt và sáng tạo
5 hoạt động giúp học sinh phát triển kỹ năng viết tiếng Anh
Viết đoạn hội thoại có kiểm soát
Mục tiêu:
Giúp học sinh làm quen với sự khác biệt giữa giao tiếp bằng lời nói và ngôn ngữ viết.
Cách thực hiện:
-
Giáo viên cung cấp chủ đề quen thuộc (ví dụ: “Kế hoạch cuối tuần”, “Một buổi tiệc sinh nhật”).
-
Học sinh làm việc theo cặp, viết một đoạn hội thoại ngắn thay vì nói trực tiếp.
-
Sau đó, cả lớp cùng thảo luận: Viết khác gì nói? Có những biểu đạt nào trong viết không thể hiện bằng giọng điệu?
Hoạt động này mở rộng khả năng diễn đạt của học sinh và giúp các em nhận ra tính đặc thù của ngôn ngữ viết.
Từ câu đến đoạn văn: Tăng chiều sâu cho nội dung
Mục tiêu:
Giúp học sinh mở rộng ý tưởng và phát triển nội dung từ một khởi điểm đơn giản.
Cách thực hiện:
-
Giáo viên yêu cầu học sinh viết 2–3 câu về một kỷ niệm thời thơ ấu (ví dụ: “món đồ chơi yêu thích”).
-
Học sinh trao đổi bài với bạn cùng lớp, sau đó người bạn này đặt 3 câu hỏi để làm rõ chi tiết.
-
Học sinh viết lại đoạn văn, tích hợp thêm thông tin mới từ phần hỏi – đáp.
Ví dụ minh họa:
“When I was a child my father gave me a Winnie-the-Pooh bear for my fifth birthday. It had a little red T-shirt and I carried it with me wherever I went…”
Việc tái viết dựa trên câu hỏi giúp bài viết giàu chi tiết, sống động và phản ánh tư duy phản hồi (responsive thinking) của học sinh.
Viết mô tả âm nhạc: Khơi dậy trí tưởng tượng
Mục tiêu:
Phát triển kỹ năng viết miêu tả bằng cách sử dụng các yếu tố phân tích cụ thể.
Cách thực hiện:
-
Giáo viên cho học sinh lựa chọn một loại nhạc cụ.
-
Sử dụng khung 5W1H để định hướng bài viết:
-
Who chơi loại nhạc cụ này?
-
Where thường nghe thấy nó?
-
What âm thanh của nó như thế nào?
-
Why người ta yêu thích nó?
-
How nó được chơi?
-
Hoạt động giúp học sinh vận dụng đa giác quan để mô tả, tăng cường vốn từ và khả năng triển khai ý tưởng.
Viết tự do có kiểm soát thời gian
Mục tiêu:
Rèn luyện phản xạ viết và giải phóng luồng ý tưởng, tránh tình trạng “nghĩ quá lâu mà không viết được”.
Cách thực hiện:
-
Giáo viên gợi ý một loạt chủ đề gợi mở như:
-
Một người truyền cảm hứng cho bạn
-
Một ngày đáng nhớ
-
Một món quà ý nghĩa
-
Điều gì khiến bạn hạnh phúc gần đây?
-
-
Học sinh viết liên tục trong 5–7 phút, không dừng lại để sửa lỗi.
Giáo viên nhấn mạnh: Đây là hoạt động luyện dòng ý tưởng, không phải kiểm tra ngữ pháp. Mục tiêu là viết được – không ngắt mạch suy nghĩ.
Hoạt động nhóm: Viết theo chuỗi sáng tạo
Mục tiêu:
Rèn kỹ năng phản ứng ngôn ngữ linh hoạt và tăng hứng thú khi làm việc nhóm.
Cách thực hiện:
-
Nhóm 4–5 học sinh cùng viết một câu chuyện, mỗi người viết một đoạn tiếp nối câu chuyện của người trước.
-
Sau đó cả nhóm cùng chỉnh sửa để tạo thành một mạch truyện hoàn chỉnh.
Hoạt động không chỉ phát triển kỹ năng viết mà còn rèn tư duy hợp tác, phản biện và sáng tạo.
Tăng cường kỹ năng viết thông qua thói quen phản xạ
Kỹ năng viết không thể hình thành trong một sớm một chiều. Để người học phát triển bền vững, giáo viên cần tích hợp viết vào chương trình học một cách thường xuyên. Tập trung vào phát triển ý tưởng trước, sau đó mới điều chỉnh về mặt ngữ pháp, cấu trúc.
Hơn hết, người học cần hiểu rằng viết không phải lúc nào cũng để hoàn hảo, mà để thể hiện tư duy, cảm xúc, và phản ánh cá nhân một cách sâu sắc và mạch lạc.
Gợi ý tiếp theo dành cho giáo viên
-
Tổ chức “Góc viết sáng tạo” mỗi tuần với chủ đề mở
-
Kết hợp kỹ thuật viết phản hồi (responsive writing) vào các bài học đọc
-
Tạo blog nhóm hoặc nhật ký lớp để học sinh luyện viết theo chủ đề
-
Khuyến khích học sinh chia sẻ bài viết với nhau qua nền tảng số (Google Docs, Padlet…)
Nâng cao kỹ năng sư phạm với khóa học TESOL Diploma 120H
Nội dung khóa học:
- Nền tảng Sư phạm và các phương pháp giảng dạy từ cổ điển đến hiện đại
- Kỹ thuật đứng lớp và làm chủ lớp học, sử dụng hiệu quả các giáo cụ trong lớp
- Xây dựng Lesson Plan bài bản bằng cách ứng dụng công nghệ AI
- Xây dựng phong thái đứng lớp chuyên nghiệp
- Kho tàng trò chơi cho mọi đối tượng học viên
- Mở rộng nghiên cứu chuyên sâu trong lĩnh vực giảng dạy, đủ nền tảng để học thạc sĩ TESOL trong tương lai
TÌM HIỂU NGAY: KHÓA HỌC TESOL DIPLOMA 120H THEO TIÊU CHUẨN QUỐC TẾ
Điểm nổi bật của khóa học:
- Được giảng dạy bởi đội ngũ Thạc sĩ, Tiến sĩ giáo dục có trên 10 năm kinh nghiệm giảng dạy
- Chương trình học bài bản, xây dựng theo chuẩn TESOL International Framework
- Có học phần KIẾN TẬP kéo dài 30H tại các trung tâm Anh ngữ uy tín là đối tác của Horizon TESOL
- Cộng đồng học viên Horizon TESOL Alumni 1000 thành viên – nơi chia sẻ kiến thức giảng dạy và cơ hội việc làm
Đối tượng tham gia khóa học:
- Sinh viên hoặc đã tốt nghiệp chuyên ngành tiếng Anh
- Người có nền tảng tiếng Anh vững chắc
- Người đang làm việc trong lĩnh vực giảng dạy tiếng Anh
- Người trái ngành mong muốn chuyển sang giảng dạy Tiếng Anh nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu
- Giáo viên đã đi dạy lâu năm cần bổ sung kiến thức và các phương pháp giảng dạy hiện đại
- Giáo viên đã đi dạy nhưng chưa có chứng chỉ Sư phạm để thăng tiến lên các vị trí cao hơn
- Người đang mong muốn học lên Thạc sĩ TESOL trong tương lai
Bài viết liên quan
